اختلال شخصیت دوری گزین یا اجتنابی
آیا شما یا یکی از اطرافیانتان به دلیل خجالت شدید، احساس بی کفایتی یا حساسیت به انتقاد از تعاملات اجتماعی اجتناب می کنید؟
در اینجا نحوه تشخیص و مدیریت علائم اختلال شخصیت دوری گزین یا اجتنابی آورده شده است.
اختلال شخصیت دوری گزین (Avoidant Personality disorder) چیست؟
در برهه هایی از زندگی، اکثر ما با کمرویی یا ترس از بی کفایتی اجتماعی دست و پنجه نرم می کنیم. برای مثال، ممکن است بخاطر تحت تاثیر قرار دادن کسی در اولین قرار عاشقانه استرس داشته باشید، یا نگران باشید که نمی‌توانید با موفقیت‌های خواهر یا برادر بزرگ‌ترتان رقابت کنید و والدینتان کمتر به شما فکر می‌کنند. با این حال، اگر شما به اختلال شخصیت اجتنابی (AVPD) مبتلا هستید، این نوع احساسات به قدری فراگیر هستند که در عملکرد شما اختلال ایجاد می کنند.
AVPD یک اختلال شخصیت خوشه C است، به این معنی که شامل تفکر ترسناک و اضطراب است و در کنار اختلالات شخصیت وابسته و وسواسی-اجباری طبقه بندی می شود. اگر مبتلا به AVPD هستید، ممکن است آنقدر از انتقاد ترس داشته باشید که هرگز فرصت های شغلی یا سرگرمی های جدید را کشف نکنید، یا خود را از نظر اجتماعی چنان ناتوان ببینید که حتی به فکر پیدا کردن دوستان جدید هم نباشید. و اگر به هر طریقی احساس می‌کنید مورد قضاوت قرار می‌گیرید، به سرعت ارتباط خود را با آن ها قطع می‌کنید و باعث می‌شوید که اطرافیانتان آسیب ببینند و سردرگم شوند.
با اختلال شخصیت اجتنابی، لزوماً به این معنا نیست که می خواهید تنها باشید، اما افکار و رفتارهای شما اغلب منجر به انزوا و تنهایی می شود. به جای درگیر شدن با اطرافیانتان، شکوفایی روابط دیگران را از دور تماشا می کنید. احساس بی لیاقتی می تواند شما را از جستجوی عشق یا حتی دوستی باز دارد. و ترس از خجالت زدگی یا یا طرد شدن می تواند میزان تمایل شما را برای به اشتراک گذاشتن در مورد خودتان پس از ایجاد ارتباط محدود کند. ممکن است از این که چگونه مکالمات افراد دیگر به راحتی جریان پیدا می کند، ناامید یا پریشان شوید و آرزو کنید که بتوانید سطح حمایت اجتماعی را که می خواهید پیدا کنید.
اگر علائم AVPD را در خود یا یکی از نزدیکانتان تشخیص دهید، تنها نیستید. محققان تخمین می زنند که چیزی بین 1.5 تا 2.5 درصد از جمعیت دارای اختلال شخصیت اجتنابی هستند. یادگیری در مورد علائم و علل می تواند به شما در درک بهتر این اختلال شخصیت کمک کند و به شما قدرت دهد تا زندگی و روابط خود را بهبود بخشید.
علائم AVPD
رفتار اجتنابی می تواند از دو سالگی در رفتار مشخص باشد. با این حال، اختلالات شخصیت معمولاً تا زمانی که فرد بیش از 18 سال نداشته باشد تشخیص داده نمی شوند. همچنین می توان به راحتی علائم AVPD را با شرایطی مانند اضطراب اجتماعی اشتباه گرفت. طبق DSM-5، اگر AVPD دارید، چهار یا بیشتر از علائم زیر را در اوایل بزرگسالی تجربه خواهید کرد:
- تمایل به اجتناب از وظایف کاری، زیرا می ترسید تعامل با مردم منجر به طرد یا انتقاد شود.
- از ارتباطات بین فردی خودداری می کنید مگر اینکه مطمئن باشید که طرف مقابل شما را دوست دارد.
- ازروابط خودداری می کنید زیرا می ترسید مورد تمسخر یا شرمساری قرار بگیرید.
- درگیری ذهنی درباره ی احتمال طرد شدن و مورد انتقاد قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی معمولی.
- از موقعیت‌های اجتماعی جدید خودداری می‌کنید، زیرا احساس ناکافی بودن می‌کنید.
- خود را ضعیف تر و حقیرتر از اطرافیان خود می دانید.
- عدم تمایل به شرکت در فعالیت های جدید که ممکن است منجر به احساس خجالت شود.
اگر فکر می کنید که ممکن است AVPD داشته باشید، یک روانپزشک یا روانشناس می تواند یک تشخیص رسمی ارائه دهد. آنها احتمالاً یک بررسی کامل از سابقه پزشکی شما انجام خواهند داد. سپس، یک روانپزشک یا روانشناس از ابزارهای ارزیابی استفاده می کند و مصاحبه ای را برای ارزیابی علائم شما و رد سایر علل احتمالی انجام می دهد. مصاحبه می تواند به ویژه برای تعیین دقیق چگونگی تأثیر اختلال شخصیت بر تعاملات اجتماعی شما مفید باشد.
سبب شناسی و علل AVPD
مطالعه ای در سال 2012 روی دوقلوهای نروژی نشان داد که به نظر می رسد اختلال شخصیت اجتنابی درجاتی از وراثت دارد، به این معنی که ممکن است از اعضای خانواده به ارث برسد. اما عوامل محیطی، از جمله تجربیات اولیه دوران کودکی، نیز به شدت با AVPD مرتبط هستند.
برخی تحقیقات این اختلال شخصیت را به سبک دلبستگی ترسناک-اجتنابی مرتبط می‌کنند. سبک دلبستگی شما به نوع ارتباط عاطفی شما با مراقب اصلی خود در دوران نوزادی اشاره دارد. سپس این پیوند بر نحوه ارتباط شما با افراد دیگر در طول زندگی نیز تأثیر می گذارد.
اگر با مراقب اصلی خود (در بیشتر موارد مادر) ارتباط ایمن و محبت آمیزی داشتید – به این معنی که آنها به نیازهای جسمی و عاطفی شما پاسخ می دادند – احتمال زیادی وجود دارد که دلبستگی ایمنی در شما شکل گرفته است. افراد دارای سبک های دلبستگی ایمن اغلب به بزرگسالانی با اعتماد به نفس تبدیل می شوند که قادر به مدیریت تعارض هستند و می توانند به دیگران اعتماد کنند.
با این حال، اگر والد شما فردی انتقادگر، غفلت‌کننده یا بدرفتار بود، ممکن است سبک دلبستگی ترسناک-اجتنابی (همچنین به عنوان دلبستگی سازمان نیافته/ بی‌طرف شناخته می‌شود) ایجاد کرده باشید. این سبک دلبستگی می‌تواند منجر به دیدگاه‌های منفی نسبت به دیگران و همچنین خودتان شود. به عنوان یک نوزاد احساس نادیده گرفته شدن می کردید، بنابراین اکنون ترس شما از طرد شدن، احساس بی لیاقتی و بی اعتمادی به دیگران تمایل شما به صمیمیت را تحت الشعاع قرار می دهد.
به غیر از سبک دلبستگی، سایر تجربیات زندگی نیز ممکن است در شکل گیری اختلال شخصیت اجتنابی تاثیر گذار باشند. برخی از مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به AVPD اغلب والدین خود را به عنوان افرادی که زیاد محبت آمیز نیستند در نظر می گیرند که بیشتر احتمال دارد به فرزندانشان احساس گناه و عذاب وجدان بدهند یا آنها را طرد کنند. طرد شدن توسط همسالان نیز ممکن است نقش تاثیر گذاری داشته باشد. اگر در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشید، مسخره شده باشید یا از گروه‌ها طرد شده باشید، این اتفاقات نیز می‌توانند به شکل گیری این اختلال شخصیتی کمک کند، همانطور اگر که در دوران کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشید.
تاثیر اختلال شخصیت اجتنابی بر روابط و تعاملات اجتماعی
اختلال شخصیت اجتنابی می تواند باعث شود که شما احساس کنید که انگار کنترل خود را از دست داده اید یا حتی انگار هویت خود را از دست داده اید. این قضیه می تواند به رشکل های زیر بر زندگی شما تأثیر بگذارد:
- AVPD می تواند شما را از ایجاد روابط جدید باز دارد. ممکن است اغلب دعوت ها را به مهمانی ها رد کنید زیرا مطمئن هستید که هیچ کس در آنجا شما را دوست نخواهد داشت. یا شاید شما به این مهمانی بروید اما نمی توانید با افراد جدید ارتباط برقرار کنید.
- AVPD بر توانایی شما در رشد و یادگیری تأثیر می گذارد. شاید شما بخواهید مهارت جدیدی را از طریق یک دوره کالج یاد بگیرید. اما از آنجا که روند یادگیری همیشه شامل اشتباه کردن است ، شما تصمیم می گیرید که از رفتن به کلاس خودداری کنید زیرا نمی خواهید با اشتباه کردن در کلاس شبیه یک احمق به نظر برسید ، احساس کنید قضاوت شده اید یا بازخورد منفی دریافت کنید. در محل کار ، ممکن است شما یک ارتقاء شغلی را رد کنید زیرا احساس بی ارزش بودن می کنید ، یا شغلی را که دوست ندارید حفظ کنید زیرا نمی توانید فکر کنید که روند مصاحبه دیگری را طی کنید.
- AVPD همچنین می تواند بر زندگی عزیزان شما نیز تأثیر بگذارد. شاید شریک زندگی شما نتواند درک کاملی از احساسات شما نسبت به خودش داشته باشد زیرا شما در به اشتراک گذاری احساساتتان مشکل دارید – و عدم صمیمیت به یک بن بست در روابط شما تبدیل می شود.
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان مبتلا به AVPD هستید، بدانید که روش هایی برای مدیریت علائم و مقابله با این بیماری وجود دارد. AVPD به بسیاری از راهکارهایی که افراد برای غلبه بر اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می کنند ، پاسخگو است. مسیر پیش رو شامل یادگیری برای پرداختن به صدای منفی درونی و ایجاد اعتماد به نفس در موقعیت های اجتماعی است. مدیریت سطح استرس و مقابله با ریشه های یک سبک دلبستگی ناامن نیز می تواند به شما کمک کند.
