اختلالات شخصیت
آشنایی با اختلالات شخصیت
شخصیت، طرز تفکر، احساس و رفتاری است که هر فرد را از دیگران متمایز می‌کند. شخصیت یک فرد تحت‌تأثیر تجربیات، محیط (محیط اطراف، موقعیت‌های زندگی) و ویژگی‌های موروثی است. شخصیت یک فرد معمولاً در طول زمان ثابت می‌ماند. در اختلالات شخصیت نحوه تفکر، احساس و رفتار فرد از هنجارهای فرهنگی منحرف می شود، باعث ناراحتی یا مشکلاتی در عملکرد می شود و در طول زمان ادامه می‌یابد. این الگوی تجربه و رفتار معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود و باعث ناراحتی یا مشکلاتی در عملکرد می شود. بدون درمان، اختلالات شخصیت می‌توانند تا آخر عمر فرد ادامه پیدا کنند.
10 نوع اختلال شخصیت در DSM-5-TR وجود دارد. الگوی ریشه‌دار برقراری ارتباط با دیگران، موقعیت‌ها و رویدادها با الگوی انعطاف‌ناپذیر و ناسازگارانه تجربه و رفتار درونی است که به نوجوانی یا اوایل بزرگسالی برمی‌گردد. در طول زمان ثبات دارد و به رنج و یا نابسامانی منجر می‌شود. از نظر DSM-5 اختلالات شخصیت مجموعه‌ای از انواع فرعی مشکلات شخصیتی هستند که در آنها ویژگی‌های مشترک زیر مشاهده می‌شود:
. یک‌روند رفتاری ثابت و دائم که از انتظارات جامعه فاصله زیادی دارد.
. روش‌های غیرعادی در تفسیر رویدادها، نوسانات روحی غیرقابل‌پیش‌بینی، یا رفتارهای بی‌پروا، ناگهانی و بدون تفکر قبلی.
. نقص در عملکرد اجتماعی و شغلی.
. روندهای رفتاری ثابت که ریشه آنها به نوجوانی یا اوایل بزرگسالی برمی‌گردد.
توضیحی در زمینه اختلالات شخصیت
انواع اختلالات شخصیت در DSM-5
دسته‌بندی اختلالات در سه خوشه (کلاستر) که بر اساس ویژگی‌های مشترک دسته‌بندی‌شده است.
Cluster A
اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
Cluster B
اختلال شخصیت ضداجتماعی
اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت هیستریونیک یا نمایشی
اختلال شخصیت خودشیفته
Cluster C
اختلال شخصیت اجتنابی
اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وسواسی اجباری
اختلال شخصیت ضداجتماعی
کلاستر A
اختلال شخصیت پارانوئید
الگویی از مشکوک بودن به دیگران و بدبینی یا کینه‌توز بودن نسبت به آنها. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب تصور می کنند که مردم به آنها آسیب می‌رسانند یا آنها را فریب می دهند و به دیگران اعتماد نمی‌کنند یا به آنها نزدیک نمی‌شوند
اختلال شخصیت اسکیزوئید
جداشدن از روابط اجتماعی و عدم ابراز احساسات. فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً به دنبال روابط نزدیک نیست، تنها بودن را انتخاب می‌کند و به نظر می‌رسد که به تمجید یا انتقاد دیگران اهمیتی نمی‌دهد.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
الگوی بسیار ناراحت‌کننده در روابط نزدیک، داشتن تفکر تحریف شده و رفتار غیرعادی. فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزو تایپی ممکن است باورهای عجیب‌وغریب یا رفتار یا گفتار عجیب‌وغریب یا عجیب داشته باشد یا ممکن است اضطراب اجتماعی بیش از حد داشته باشد.
کلاستر B
اختلال شخصیت ضداجتماعی
الگوی نادیده‌گرفتن یا نقض حقوق دیگران. فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است با هنجارهای اجتماعی مطابقت نداشته باشد، ممکن است مکرراً دروغ بگوید یا دیگران را فریب دهد یا ممکن است به‌صورت تکانشی یعنی رفتارهای بدون فکر عمل کند.
اختلال شخصیت مرزی
الگویی از بی‌ثباتی در روابط شخصی، احساسات شدید، خودانگاره ضعیف و تکانشگری. یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است برای اجتناب از رهاشدن، تلاش‌های مکرر خودکشی، نشان‌دادن عصبانیت شدید نامناسب، یا داشتن احساس پوچی مداوم تلاش زیادی کند.
اختلال شخصیت هیستریونیک یا نمایشی
الگویی از احساسات بیش از حد و توجه‌طلبی. افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است زمانی که در مرکز توجه نیستند احساس ناراحتی کنند، ممکن است از ظاهر فیزیکی برای جلب‌توجه خود استفاده کنند یا احساسات به‌سرعت در حال تغییر یا اغراق‌آمیز باشند
اختلال شخصیت خود شیفته
الگویی از نیاز به تحسین و عدم همدلی با دیگران. یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته ممکن است احساس بزرگ‌نمایانه‌ای از مهم بودن خود، احساس استحقاق، سوءاستفاده از دیگران یا عدم همدلی داشته باشد.
