دکتر فاطمه شکاریان دکتری روانشناسی بالینی سلامت

کارگاه شرم، شفقت‌ورزی و عزت نفس

فرایند تسکین شرم فقط زمانی می‌تواند آغاز شود که شرم به نور برسد، حضور دیگران اجازه می‌دهد که شرم به نور برسد"

در این کارگاه گرد هم آمدیم و گام به گام با هم دانستیم که چگونه شرم از خودش تغذیه می‌کند! و چگونه درمان شرم درونی‌مان با

خودآگاهی آغاز می‌‌شود؛ به این معنا که باید از چیزهایی که به شرم دامن می‌زنند و چگونگی تأثیر آن‌ها آگاه شویم.

"منتقد درونی ما دائم تلاش می‌کند از ما محافظت کند، از درد قضاوت دیگران، از درد دوست‌داشتنی نبودن، از درد کافی نبودن... ما می‌توانیم برای همه‌ی کارهایی که این منتقد درونی انجام داده از او قدردانی کنیم، ولی باید بدانیم که روش کار او برای انگیزه‌دادن به ما شرمنده‌کردن‌مان است! و این روش سالمی نیست.و مهم‌تر اینکه پادزهر کمال‌گرایی شفقت‌به‌خود است.

عزت‌نفس ما و شرم رابطه تنگاتنگی با هم دارند و شرم اغلب نتیجه‌ی عزت‌نفس پایین است. درحالیکه عزت‌نفس بالا می‌تواند به محافظت از افراد در برابر احساس شرم کمک کند.رابطه بین عزت‌نفس و شرم می‌تواند یک چرخه‌ی منفی ایجاد کند. برای شکستن این چرخه، باید هم عزت‌نفس پایین و هم احساس شرم را برطرف کنیم. این را می‌توانیم از طریق درمان، خودشفقت‌ورزی و ایجاد روابط مثبت انجام‌ دهیم؛ در اصل عزت‌نفس به‌عنوان محافظی در برابر شرم عمل می‌کند. برای ارتقای رفاه عاطفی و انعطاف‌پذیری، عزت‌نفس و شفقت به خود با هم همکاری می‌کنند. ما برای مرزبندی‌های سالم، روابط صمیمانه و عاشقانه و در نهایت داشتن احساس ارزشمندی درونی احتیاج به عزت‌نفس سالم داریم.

و در نهایت بدانیم که مسیر رسیدن به احساسِ اصیل ارزشمندی به ناچار از سرزمین شرم‌می‌گذرد.

کارگاه من کودک، من والد ، من بالغ

کارگاه من کودک، من والد ، من بالغ

کارگاه منِ کودک، منِ والد، منِ بالغ"

درک خویشتن و آشنایی با دنیای کودکی، دنیای والد و دنیای بالغ درونمان و حالت‌های مختلف آن باعث می‌شود بفهمیم حالاتی که از این دنیاها تجربه می‌کنیم ایستا نیستند و بسته به موقعیت‌ها و محرک‌های درونی‌مان جابه‌جا می‌شویم که البته درک پویایی این مسئله بسیار مهم است.

ما با درک و به رسمیت شناختن حالات ایگوی خود، خودآگاهی ارزشمندی به دست می‌آوریم.ایرادی ندارد که نقص داشته باشیم؛ مهم این است که نقص خود را پذیرفته و اصلاح نمائیم. ما در کنار هم آموختیم که چطور احساسات را تجربه می‌کنیم و چگونه آن‌ها را بیان کنیم که در ارتباطات متقابل‌مان موثر باشد.

{کارگاه منِ کودک، منِ والد، منِ بالغ؛ تابستان ۰۳}

الگوهای ارتباطی ما چگونه و از کجا شکل می‌گیرد؟

چگونه قصه‌ی پنهان دلبستگی و عاشق‌پیشگی از کودکی تا بزرگسالی ادامه می‌یابد؟

چرا در رابطه‌هایمان دچار غم فراق و شکست‌عشقی و رنج می‌شویم؟

آگاهی از تفاوت‌هایمان شاید قدم اولی بود که می‌توانست ما را گرد هم آورد تا بفهمیم چرا گاهی در روابط‌مان حس می‌کنیم زبان هم را نمی‌فهمیم و کسی ما را درک نمی‌کند؟!بررسی نیروهای نامرئی مثل تصاویر ناخودآگاه و پیش‌نویس‌های زندگی به ما کمک می‌کنند که متوجه آن باشیم که چگونه تعاملات، واکنش‌ها و انتظارات ما شکل می‌گیرند.تاب‌آوری در فهم این مسئله که چطور می‌توانیم با صبوری در هر زمانی این تصاویر اولیه و یا پیش‌نویس‌ها را تغییر دهیم به ما کمک می‌کند اما این مسیر لازمه‌ی کارِ درمانی همراه با پذیرش مسئولیتِ درمان و صبوری‌ست.

با پذیرش و قدم گذاشتن در این مسیر بود که متوجه شدیم چگونه جنبه‌های مثبت و منفی سایه (Shadow) و درک آن می‌تواند برای جلوگیری از الگوهای ناسالم در روابط‌مان مهم باشد.روابط ما می‌تواند کاتالیزوری برای رشد شخصی‌مان و فهم گره‌های ناخودآگاه و آسیب‌هایمان باشد و ما با مواجهه‌ی این مسئله تلاش می‌کنیم جنبه‌های جدیدی از خودمان را کشف کنیم و بهبود و ترمیم ببخشیم. {کارگاه سواد رابطه عاطفی؛ تابستان ۰۳}

با تقویت هوش هیجانی می‌توانیم یاد بگیریم که به هیجانات خود آگاه باشیم، دیدگاه دیگران را درک کنیم، مسئولیت‌پذیر باشیم و با تمرین مداوم می‌توان قدرت ایگو خود را تقویت کرد و در روابط شخصی و حرفه‌ای موفق‌تر شد.

فقدان خودآگاهی، خودتنظیمی ضعیف، همدلی محدود، کمبود مهارت‌های اجتماعی، اختلال‌های روانشناختی، عوامل محیطی و فقدان تمرین باعث می‌شود افراد در استفاده مؤثر از هوش هیجانی با مشکل مواجه شوند.

هوش هیجانی از همان کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کند و در طول زندگی ما رشد می‌کند. هر مرحله از زندگی فرصت‌های جدیدی برای یادگیری و توسعه مهارت‌های هیجانی فراهم می‌کند.

موانع را می‌توان از طریق درمان، تمرین‌های ذهن‌آگاهی و توسعه مهارت‌های هوش هیجانی برطرف کرد.

مردم گمان می‌کنند هنردرمانی شاخه‌ای از علم هنر می‌باشد و نیازمند آموزش و خلاقیت زیادی است؛ در صورتیکه این‌گونه نیست.

در هنردرمانی خلاقیت‌های ذاتی انسان همراه با ویژگی‌ها و مسائل ناخودآگاه به کمک ابزارهای تخصصی آشکار می‌شود و نیازی به آموزش تخصصی ندارد‌.

تعریف هنردرمانی

هنردرمانی نوعی روان‌درمانی‌ست که از بیان خلاقانه برای کمک به افراد در کشف هیجانات، افکار و تجربیات خود استفاده می‌کنند.

هنردرمانی می‌تواند برای رسیدگی به طیف گسترده‌ای از مسائل از جمله: اضطراب، افسردگی، تروما، غم و فقدان، درمان استرس پس از سانحه (PTSD)، درمان سوگ، درمان مشکلات هیجانی و نوسانات خلقی به‌ویژه خشم انفجاری و همچنین افرادی که در بروز هیجانات خود دچار مشکل هستند، استفاده شود.

استفاده از هنر در ابعاد مختلف زندگی انسان:

هنر به جنبه‌های مختلف زندگی ما نفوذ می‌کند؛ فرهنگ، هیجانات و توانایی‌های شناختی ما را شکل می‌دهد. هنر خروجی قدرتمندی را برای ابراز هیجانات و تخلیه روانی هم بصورت مثبت و هم به صورت منفی فراهم می‌کند.

بیان خلاقانه می‌تواند به افراد در پردازش تروما، غم و سایر تجربیات چالش‌برانگیز کمک کند و کمک در بهبود روانشناختی و انعطاف‌پذیری را به همراه دارد.

ارتباط برقرار کردن با هنر خلاقیت را شکوفا کرده و مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی را تقویت می‌کند و بطور کلی باعث تحول شناختی ،یادگیری و موجب بهبود روابط اجتماعی نیز می‌شود.

سایکودرام، نوعی روان‌درمانی تجربی است که به افراد کمک می‌کند تا احساسات، افکار و تجربیات خود را به صورت نمایشی بیان کنند.

در این روش درمانی، فرد مشکلات و تعارضات درونی خود را در یک محیط امن و حمایتی، به صورت نمادین به نمایش می‌گذارد.

این نمایش به فرد کمک می‌کند تا به درک عمیق‌تری از خود و روابطش دست پیدا کند.

سایکودرام ریشه های عمیقی در تاریخ روانشناسی دارد.

کاربردهای سایکودرام:

خودآگاهی: سایکودرام به افراد کمک می‌کند تا به جنبه‌های ناخودآگاه شخصیت خود پی ببرند و درک عمیق‌تری از خود پیدا کنند...

خلاقیت: در سایکودرام، از خلاقیت برای بیان احساسات و تجربیات استفاده می‌شود...

اجتماعی بودن: در سایکودرام، از خلاقیت برای بیان احساسات و تجربیات استفاده می‌شود...

اینجا و اکنون:در سایکودرام، تمرکز بر تجربه حال است و افراد تشویق می‌شوند تا به جای تمرکز بر گذشته، بر روی حل مسائل فعلی خود کار کنند و یا به بازسازی مسائل گذشته در زمان حال می‌پردازد....

اهداف اصلی سایکودرام:

بهبود روابط بین‌فردی که شامل؛

درک بهتر دیگران: با بازی کردن نقش دیگران، افراد می‌توانند دیدگاه‌های مختلف را درک کرده و همدلی بیشتری با دیگران داشته باشند.

کاهش اضطراب و افسردگی که شامل؛

تخلیه هیجانی: با بیان آزادانه احساسات، افراد می‌توانند از میزان اضطراب و افسردگی خود بکاهند.

افزایش عزت نفس: موفقیت در مواجهه با چالش‌ها در صحنه سایکودرام، به افزایش عزت نفس افراد کمک می‌کند.

رشد شخصی که شامل؛

افزایش خلاقیت: سایکودرام به افراد کمک می‌کند تا از خلاقیت خود استفاده کرده و راه حل‌های جدیدی برای مشکلات خود پیدا کنند.

تقویت مهارت‌های اجتماعی: با تمرین تعاملات اجتماعی در یک محیط امن، افراد می‌توانند مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.

کشف پتانسیل‌ها: سایکودرام به افراد کمک می‌کند تا به پتانسیل‌های نهفته خود پی ببرند و آنها را شکوفا کنند.

تسهیل فرایند سوگ: سایکودرام می‌تواند به افراد کمک کند تا با فقدان و سوگ کنار بیایند.

درمان تروما: این روش درمانی می‌تواند در درمان افرادی که دچار تروما شده‌اند، موثر باشد.

توسعه رهبری: سایکودرام برای توسعه مهارت‌های رهبری و بهبود عملکرد گروه‌ها نیز کاربرد دارد.

کارگاه ها

کارگاه شرم، شفقت‌ورزی و عزت نفس

فرایند تسکین شرم فقط زمانی می‌تواند آغاز شود که شرم به نور برسد، حضور دیگران اجازه می‌دهد که شرم به نور برسد"

در این کارگاه گرد هم آمدیم و گام به گام با هم دانستیم که چگونه شرم از خودش تغذیه می‌کند! و چگونه درمان شرم درونی‌مان با

خودآگاهی آغاز می‌‌شود؛ به این معنا که باید از چیزهایی که به شرم دامن می‌زنند و چگونگی تأثیر آن‌ها آگاه شویم.

خطای رایج مردم

سایکودرام چیست؟